Below table lists words related to time:

HindiMarathi
आज ( Aj )आज ( Aj )
कल /आनेवाला कल ( kal /AnewAlA kal) उद्या (udyA)
कल / गया कल ( kal /gayA kal) काल ( kAl )
परसो ( paraso )परवा ( paravA )
सुबह ( subaha )सकाळ ( sakAL )
दोपहर ( dopahar )दुपार ( dupAr )
शाम ( shAm )संध्याकाळ ( saMdhyAkAL )
भोर / तडका में ( bhor / taDakA meM )पहाटे ( pahATe )
सुबह में ( subaha meM )सकाळी ( sakALI )
दोपहर में ( dopahar meM )दुपारी ( dupArI )
शाम में ( shAm meM )संध्याकाळी ( saMdhyAkALI )
कब ( kab )कधी (kadhI ) / केव्हा ( kevhA)
अब (ab)आता (AtA )
अभी ( abhI )आत्ता (AttA )
आजकल ( Ajakal )हल्ली (hallI) / सध्या (sadhyA)
हरदिन ( haradin ) / रोज (roj)रोज (roj)/ दररोज ( dararoj )
दिन ( din ) at Dayदिवस (divas)
दिन में ( din meM )दिवसा (divasA )
रात ( rAt )रात्र (rAtra )
रातमें ( rAtameM )रात्री (rAtrI)
हप्ता ( haptA )आठवडा (AThavaDA)
महना ( mahanA ) महिना (mahinA)
साल ( sAl ) वर्ष ( varSha )

Examples:

हम रोज क्रिकेट खेलते है( ham roj krikeT khelate hai )
आम्ही रोज क्रिकेट खेळतो ( AmhI roj krikeT kheLato )

वह शाम स्कूल से वापस आता है ( wah shAm skUl se vApas AtA hai )
तो संध्याकाळी शाळेतून घरी येतो ( to saMdhyAkALI shALetUn gharI yeto )
वह कब नाचेगी ( wah kab nAchegI )
ती केव्हा नाचेल ( tI kevhA nAchel )

मै अभी मैदानमें हूं ( mai abhI maidAnameM hUM
मी आत्ता मैदानात आहे ( mI AttA maidAnAt Ahe )

अब क्या होगा ? ( ab kyA hogA ? )
आता काय होईल? ( AtA kAy hoIl ? )

In English, we specify the time as “a.m.” and “p.m.”. In Marathi, we say time by explicitly specifying morning/afternoon/evening/night; same as in Hindi.

E.g.
Meet me at 2 pm ->
मुझे दोपहर दो बाजे मिलो (mujhe dopahar do baje milo) ->
मला दुपारी दोन वाजता भेट. (malA dupArI don vajatA bheT)

Meet me at 2 am ->
मुझे रातमें दो बाजे मिलो (mujhe rAtameM do baje milo)->
मला रात्री दोन वाजता भेट. (malA rAtrI don vajatA bheT)

We work from 10am to 10 pm ->
हम सुबह १० से रात १० तक काम करते है (ham subah das se rAt das tak kAm karate hai)
आम्ही सकाळी १० ते रात्री १० काम करतो (AmhI sakALI 10 te rAtrI 10 kAm karato)

English months are called little differently in Marathi and Hindi. Below table mentions it:

English MonthName of English Month in MarathiName of English Month in Hindi
Januaryजानेवारी (jAnevArI)जनवरी (janavarI)
Februaryफेब्रुवारी (phebruvArI)फरवरी (pharavarI)
Marchमार्च (mArch)मार्च (mArch)
Aprilएप्रिल (epril)अप्रैल (aprail)
Mayमे (me)मई (maI)
Juneजून (jUn)जून (jUn)
Julyजुलै (julai)जुलाई (julAI)
Augustऑगस्ट (~ogasT)अगस्त (agast)
Septemberसप्टेंबर (sapTeMbar)सितंबर (sitaMbar)
Octoberऑक्टोबर (~okTobar)अक्तूबर (aktUbar)
Novemberनोव्हेंबर (novheMbar)नवंबर (navaMbar)
Decemberडिसेंबर (DiseMbar)दिसंबर (disaMbar)

Traditional Hindu calender has lunar months and solar year

Name of Hindu months are:

चैत्र (chaitr)
वैशाख (vaishAkh)
ज्येष्ठ (jyeShTh)
आषाढ (AShADh)
श्रावण (shrAvaN)
भाद्रपद (bhAdrapad)
अश्विन (ashvin)
कार्तिक (kArtik)
मार्गशीर्ष (mArgashIrSh)
पौष (pauSh)
माघ (mAgh)
फाल्गुन (phAlgun )

Listen examples in this lesson

Telling date in Marathi

In Marathi, English names of months are used in day to day conversations. The Indian/Hindu months are used during religious discussions or rituals or specifying मुहूर्त(muhUrt) of marriage etc.

Date = तारीख (tArIkh). It is a feminine word.
Unlike in English, we so not use words first, second, third .. thirty-first etc. to indicate the date. In Marathi, actual numbers i.e. one, two … thirty one etc. is used. e.g.

आज क्या तारीख है ? (Aj kyA tArIkh hai) ->आज काय तारीख आहे ? (Aj kAy tArIkh Ahe) ?

काल पहली जुलै / एक जुलै थी. (kAl pahalI julai / ek julai thI.) ->काल १ जुलै होती. (kAl 1 julai hotI.)

काल पहली / एक तारीख थी. (kAl pahalI / ek tArIkh thI.) ->काल एक तारीख होती. (kAl ek tArIkh hotI.)

आज दुसरी / दोन जुलै आहे.(Aj dusarI / don julai Ahe.) ->आज दोन जुलै आहे. (Aj don julai Ahe.)

वेळ(veL) - one word many flavours

The word वेळ(veL) means time. But when its gender changes, its meaning changes a bit. I have tried to explain below these flavours.

 

वेळ(veL) (feminine)  – समय (indicates specific time)

वेळ(veL) (masculine)  अवधि (indicates duration)

वेळा (veLA) – कितनी बार (indicates number of repetitions)

कार्यक्रम का समय क्या है ?  -> कार्यक्रमाची वेळ काय ? (kAryakramAchI veL kAy ?)

कार्यक्रम कितनी देर चलेगा  -> कार्यक्रम किती वेळ आहे ? कार्यक्रम किती वेळाचा आहे ? (kAryakram kitI veL Ahe ? kAryakram kitI veLAchA Ahe ?)

तुमने यह कार्यक्रम कितनी बार देखा है ->  हा कार्यक्रम तू किती वेळा बघितला आहेस ? (hA kAryakram tU kitI veLA baghitalA Ahes ?)

Based on the gender the samanyroop form also changes.

वेळ(veL) (f.) – samanyroop form is वेळे(veLe). With prepositions, words will read like वेळेसाठी (veLesAThI),  वेळेत(veLet),  वेळेनंतर(veLenMtar),,, वेळेमुळे(veLemuLe), वेळेआधी(veLeAdhI)

वेळ(veL) (m.) – samanyroop form is वेळा(veLA). With prepositions, words will read like वेळासाठी (veLAsAThI),  वेळात(veLAt),  वेळानंतर(veLAnMtar), वेळामुळे(veLAmuLe), वेळाआधी(veLAAdhI) 

Not all preposition will make sense here, but some valid examples are

वेळेत (veLet) – (तय) समयमें

वेळेवर(veLevar) – (तय) समयपर

त्या वेळासाठी (veLAsAThI) – उस अवधी के लिए

त्या वेळापुरते (veLApurate) – केवल उस अवधी के लिए 

etc.

Let’s read few sentences.

क्या तुम समय पर पहुँचोगे -> तू वेळेत/वेळेवर पोचशील का ? (tU veLet/veLevar pochashIl kA ?)

क्या कार्यक्रमकी अवधी ख़त्म हो रही है  -> कार्यक्रमाचा वेळ संपत आला आहे का ? (kAryakramAchA veL sMpat AlA Ahe kA ?)

मैं दस से ग्यारह के दौरान व्यस्त हूँ आप थोड़े समय के बाद आइये -> मी दहा ते अकरा या वेळेत मी बिझी आहे. थोड्या वेळाने या. (mI dahA te akarA yA veLet mI bijhI Ahe. thoDyA veLAne yA0

 

Other phrases related to वेळ(veL)

वेळ होणे (veL hoNe) – किसी चीझ या घटना का निश्चित समय आना to reach the time of something

वेळ येणे (veL yeNe) – किसी हालत में फँस जाना to land in a particular situation

वेळ पडणे (veL paDaNe) – जरूरत महसूस होना to arise necessity

वेळ लागणे (veL lAgaNe) / वेळ जाणे (veL lane) – समय लेना  to take time

वेळ घालवणे (veL ghAlavaNe) – समय गवाना to spend time

वेळ खाणे (veL khan) -समय बर्बाद करना to waste someone’s time

वेळ निघून जाणे (veL nighUn jANe) – किसी चीज के लिए देरी होना to surpass particular time

etc.

I have given a paragraph in Marathi sentences and their translation. It is not a word to word translation. So try to understand the essence of the phrase

कार्यक्रमाची वेळ होती 10. माझी गाडी बंद पडल्यामुळे टॅक्सी करायची वेळ आली.टॅक्सी यायला खूप वेळ लागला. ड्रायव्हरने गाडी हळूहळू चालवून खूप वेळ घेतला. वेळ पडली असती तर दुसरी टॅक्सी केली असती. पत्ता शोधण्यात खूप वेळ गेला. हॉलच्या बाहेर मित्राने गप्पा मारून वेळ खाल्ला. तो पर्यंत कार्यक्रमाची वेळ निघून गेली. मी वेळेत पोचलो नाही. पुढच्या वेळी असं करायचं नाही असं मी ठरवलं. अशी वेळ कोणावरही येऊ नये.

कार्यक्रमाची वेळ होती 10 (kAryakramAchI veL hotI 10) -> कार्यक्रम दस बजे का था

माझी गाडी बंद पडल्यामुळे टॅक्सी करायची वेळ आली (mAjhI gADI bMd paDalyAmuLe T~aksI karAyachI veL AlI) -> मेरी कार बंद हो जानेसे टैक्सी करनेकी नौबत आ गयी

टॅक्सी यायला खूप वेळ लागला (T~aksI yAyalA khUp veL lAgalA)  -> टैक्सी आनेमें बहुत देर लगी

ड्रायव्हरने गाडी हळूहळू चालवून खूप वेळ घेतला (DrAyavharane gADI haLUhaLU chAlavUn khUp veL ghetalA)-> ड्रायव्हरने धीरे धीरे गाड़ी चलते चलाते बहुत समय लिया

वेळ पडली असती तर दुसरी टॅक्सी केली असती ( veL paDalI asatI tar dusarI T~aksI kelI asatI ) -> अगर जरूरत लगती तो मैं दूसरी टैक्सी करता

पत्ता शोधण्यात खूप वेळ गेला (pattA shodhaNyAt khUp veL gelA) -> पता ढूँढ़नेमे बहुत समय गया

हॉलच्या बाहेर मित्राने गप्पा मारून वेळ खाल्ला (h~olachyA bAher mitrAne gappA mArUn veL khAllA) -> हॉल के बाहर एक मित्रने गप्पे लड़ाकर समय बरबाद किया

तो पर्यंत कार्यक्रमाची वेळ निघून गेली (to paryMt kAryakramAchI veL nighUn gelI ) -> तबा तक कार्यक्रम का तय समय निकल चुका था

मी वेळेत पोचलो नाही (mI veLet pochalo nAhI ) -> मैं समयपर नहीं पहुँचा

पुढच्या वेळी असं करायचं नाही असं मी ठरवलं (puDhachyA veLI asM karAyachM nAhI asM mI TharavalM) -> अगली बार ऐसा न करने का मैंने तय किया  

अशी वेळ कोणावरही येऊ नये.(ashI veL koNAvarahI yeU naye.) – ऐसा बुरा वक्त किसी को ना देखना पड़े

काळ(kAL) and वेळ(M)

काळ(kAL) and वेळ(M) both mean time duration.  But काळ(kAL) is commonly used for english word “tense” or “era” in Hindi, ज़माना, युग, काल etc. i.e. to indicate a long period in time of a person’s life, a society’s/country’s history or future history etc.

म्हतारपणाच्या काळात काय व्यायाम करावा ? (mhatArapaNAchyA kALAt kAy vyAyAm karAvA ? ) -> बुढ़ापे के दौरान कौनसी कसरत करनी चाहिए

ब्रिटिशांच्या काळात भारतामध्ये वेगळे कायदे होते (briTishAMchyA kALAt bhAratAmadhye vegaLe kAyade hote) -> अंगेजोंके जमाने में भारतमें अलग कानून थे

कोरोना महामारीच्या काळात लोक घरी बसून कंटाळले आहेत. (koronA mahAmArIchyA kALAt lok gharI basUn kMTALale Ahet). -> कोरोना महामारी के दौरान लोग घर बैठे-बैठे थक चुके हैं।

येणारा काळ तंत्रज्ञानाचा आहे (yeNArA kAL tMtraj~jAnAchA Ahe) – > आने वाला युग टेक्नोलॉजी का है

For more sentences related to time refer lesson