पुस्तक : एन्ड ऑफ द वर्ल्ड भटकंती (End of the world Bhatakanti)

लेखक : जयप्रकाश प्रधान (Jaiprakash Pradhan)

भाषा : मराठी (Marathi)

पाने : १६६

ISBN : 978-93-86493-60-6 

शाळा-कॉलेजमध्ये भूगोलाचा अभ्यास करताना उत्तर ध्रुव, दक्षिण ध्रुव, आर्क्टिक महासागर, अंटार्क्टिका इत्यादींबद्दल आपण वाचलेलं असतं; जुजबी माहिती आपल्याला असते. हे दोन्ही प्रदेश खूपच कमी तापमानाचे बर्फाने वेढलेले आणि जायला खडतर हे आपल्याला माहिती असते. त्यामुळे सहसा मराठी प्रवासवर्णनांमध्ये यांच्याबद्दलची माहिती येत नाही. धाडसी गिर्यारोहकांप्रमाणेच फक्त धाडसी नाविक, संशोधन करणारे शास्त्रज्ञ  किंवातिथे ड्युटीवर असलेले सैनिक इत्यादी लोकच तिथे असते जात असतील असं मला वाटत होतं. परंतु जयप्रकाश प्रधान यांच्यासारख्या सैनिक, शास्त्रज्ञ आणि नाविक नसणाऱ्या माणसानेसुद्धा या सफरी केल्या आहेत. आणि तेही आधी सगळे सहा खंड बघून झाल्यावर ! पर्यटनातल्या या अवलियाची पुस्तकातली ओळख वाचा. :

(फोटोंवर क्लिक करून झूम करून वाचा)

लेखक आणि त्यांची पत्नी कमीत कमी दिवसात जास्तीत जास्त देश असं न करता, बरेच दिवस प्रदेशात घालण्याच्या त्यांच्या सवयीमुळे त्यांना हे दोन्हीही भूप्रदेश आणि जलद प्रदेश अतिशय सविस्तर बघता आले तितक्यात सविस्तरपणे त्यांनी हे प्रवास वर्णन लिहिले आहे. अनुक्रमणिकेवर नजर टाकल्यावर कुठल्या प्रदेशांचे वर्णन आहे हे लक्षात येईल.

दक्षिण अमेरिकेतल्या टोकाला शेवटच्या नांदत्या शहरापासून त्यांची सफर सुरू झाली. मोठ्या क्रूज मधून महासागर ओलांडत ते अंटर्क्टिकाला पोहोचले. हिमनग, हिमनद्या यांचं स्तिमित करणारं दर्शन झालं. सील मासे, पेंग्विन, व्हेल सारखी जीवसृष्टीही त्यांनी जवळून बघितली. परतीच्या प्रवासात फॉकलंड आयलंड्स, पेंटागोनिया या दक्षिण अमेरिकेतल्या भागांना भेट दिली.

दक्षिण अमेरिकेच्या टोकापासून निघून अंटर्क्टिकालापर्यंत पोहोचण्याचा महासागरातल्या मार्ग म्हणजे ड्रेक पॅसेज. चाळीस-पन्नास मीटरच्या उसळणाऱ्या लाटांमुळे प्रवास खराच जोखमीचा. जहाजाला काही झाले नाही तरी सतत हेलकावे खाणाऱ्या जहाजामुळे “बोट लागली” म्हणून हैराण करणारा असा प्रवास. त्याच्याबद्दल लेखक काय लिहितो ते वाचा.

अंटार्क्टिकावर उतरल्यावर त्यांनी तयार केले त्याच्या अनुभवाबद्दल.

पृथ्वीच्या उत्तर गोलार्धात उत्तर ध्रुवा जवळचा भाग आर्क्टिक सर्कल म्हणून ओळखला जातो. यात अमेरिका, कॅनडा, नॉर्वे, रशिया इत्यादींचा भाग येतो. लेखकआणि त्यांच्या पत्नीने वेगवेगळ्या सफरींदरम्यान वेगवेगळ्या वेळी या ठिकाणांना भेट दिली. या भेटींचे वर्णनही पुस्तकात आहे. या प्रदेशात उन्हाळ्यात सूर्य मावळत नाही किंवा मावळला तरी जेमतेम तास दीड तासात पुन्हा उगवतो. म्हणून मध्यरात्री सुद्धा तिथे सूर्यदर्शन होते. याउलट हिवाळ्यात बावीस-तेवीस तास अंधारच असतो. अशावेळी आकाशात रंगीत प्रकाशाची उधळण होण्याचा नैसर्गिक चमत्कार घडतो. तो पण त्यांनी बघितला. स्मारके, संग्रहालये यांना भेट देऊन ग्रीनलांड, आईसलँड मधल्या स्थानिक लोकांची संस्कृती, इतिहास यांच्याबद्दलही माहिती घेतली. जागोजागी तिथल्या खानावळी, घरगुती हॉटेलात जेऊन खाद्यसंस्कृतीचाही आस्वाद घेतला. अर्थात सगळे मांसाहारी प्रकार आणि मद्याचे प्रकार.

त्यांच्या ग्रीनलॅंड भेटीची एक झलक

अशाप्रकारे या पुस्तकात “एन्ड ऑफ द वर्ल्ड” म्हणजे पृथ्वी ची शेवटची दोन टोकं इथला निसर्ग, प्राणी, पक्षी, खानपान, भौगोलिक परिस्थिती अशा वेगवेगळ्या पैलूंची माहिती दिलेली आहे. भावी पर्यटकांच्या दृष्टीने हे प्रवास कधी करावेत, कुठले व्हिसा लागतात हे खास नमूद केलं आहे. काय तयारी करावी लागते, काय टाळलं पाहिजे काय केले पाहिजे हे सुद्धा वर्णनाच्या ओघात सांगितले आहे.

हे प्रदेश अद्भुत आणि वेगळेच आहेतआपल्या नेहमीच्या अनुभवातून नाही त्यामुळे प्रवास वर्णन वाचताना प्रत्येक वेळीच तो प्रसंग आपल्या डोळ्यासमोर उभा राहील असं नाही त्यामुळे पुस्तकात रंगीत फोटोही दिलेले आहेत.

आता इंटरनेमुळे हे प्रदेश घरबसल्या बघण्याची सोय आहे त्यामुळे पुस्तक वाचताना जेव्हा एखाद्या ठिकाणाचा किंवा वैशिष्ट्यपूर्ण अनुभवाचा उल्लेख झाला तेव्हा नेटवरून त्याचे फोटो, व्हिडिओ बघितले. पुस्तक संपवायला त्यामुळे वेळ लागला तरी त्यातून हे पुस्तक समजून घ्यायला आणि या भागाविषयी उत्सुकता वाढवल्या अजूनच मदत झाली. 

तुम्हालाही हे पुस्तक वाचायला नक्कीच आवडेल. The book “End of World” will be “Start of curiosity” for you !

———————————————————————————-
मी दिलेली पुस्तक श्रेणी :- आवा ( आवर्जून वाचा )
———————————————————————————-

———————————————————————————-
आवा ( आवर्जून वाचा )
जवा ( जमल्यास वाचा )
वाठीनावाठी ( वाचलं तर ठीक नाही वाचलं तरी ठीक )
नावाठी ( नाही वाचलं तरी ठीक )
———————————————————————————-